بررسی های اجتماعی

موضوع : توانمند سازی مددجویان کمیته امداد

               کاهش هزینه های  کمیته مداد و دولت

 

در این تاریخ          تعدادی   1890000 خانواربا جعیت  4619000 نفر تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی می باشند و این نهاد هرماه مبلغی به عنوان مستمری(کمک هزینه معیشت) به ایشان پرداخت می کند که بلحاظ افزایش تورم این مبلغ پاسخ گوی نیاز مددجویان نیست و بلحاظ محدودیت منابع این نهاد امکان افزایش مستمری از منابع امداد وجود ندارد مددجویان هم در درآمد دیگری ندارند و برای گذران زندگی بشدت در فشارند. برای برون رفت از این وضعیت چه راهکاری وجود دارد. کم بود منابع را از چه طریق می شود تامین کرد ضمناً می دانیم دولت نمی تواند بودجه امداد را افزایش دهد.

مشاور استراتژی  ایجاد درآمد از طریق مددجویان را پیش نهاد می کنند و می گوید اگر موفق شوید هم مددجویان(مشتریان) راضی خوهند شد هم و مازاد بوجه خوهید داشت شما امکانات خوبی دارید که فعال کردن آنها (مزیت ها) موفق می شوید   

این پیشنهاد باید بررسی و تصمیم گیری شود

یررسی سازمان و همه عوامل تاثیر گذار

بخش اول- برسی وضعیت  مددجویان

الف- وضعیت عمومی

بنطوری معمول اکثر مددجویان بیکار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در روستاهای دوردست و حومه شهرها بویژه شهرهای بزرگ سکونت دارند، ایشان کسانی هستند که در اثر برخی از رخدادهای طبیعی و ناهنجاریهای اقتصادی و اجتماعـی ماننـد، حوادث و سوانـح، شرایط نامناسب جـوی، کمبود و یا نامساعـد بودن زمینهای کشاورزی، کمبود چراگاه، محدودیت منابع آبی، عدم وجود شغل مناسب در محل سکونت، عدم برخورداری از دانش فنی و مهارت کافی و عدم دسترسی به وسایل و ابزار کار مناسب به فقر ناخواسته گرفتار گردیده‌اند. مطالعات ما مؤید آن است که  بسیاری از این فقرا به علت شرایط بد محل زندگی، جلای وطن نموده و در محل‌های نامناسب شهری و در اطراف شهرهای بزرگ سکنی گزیده‌اند.

سرپرست خانوار و افراد بازمانده از تحصیل و حتی افراد فارغ التحصیل این خانواده‌ها اکثراً بیکار و سرگردانند، برخی از مردان به عنوان کارگرساده در کارهای ساختمانی، و تعدادی از زنان در منازل به کارهای خدماتی موقت اشتغال دارند، عده‌ای هم به شغلهای کاذب و بی ثمر مشغولند، در هر حال این مشاغل، کوتاه و موقتی بوده و اغلب ایشان دستمزدهای ناچیزی دریافت می دارند و از تداوم و امنیت شغلی برخوردار نیستند و بهمین جهت است که این گروه در ردیف افراد شاغل منظور نمی‌شوند و اصطلاحاً بیکاران پنهان تلقی می‌گردند، در هرحال وضع موجود این قشر ازجهات مختلف نا مطلوب بنظرمی رسد، آن گروه که در روستاها مانده‌اند به مراتب وضعیت بدتری دارند البته در سالهای اخیر از طرف دولت محترم و کمیته امداد امام خمینی(ره) کارهای بسیار خوبی انجام شده ولی هنوز نیاز ها برطرف نشده، به همین جهت لازم است برای تغییر بنیادی در شـرایط زندگی این

عزیزان اقدامات اساسی و گسترده تری صورت پذیرد تا با محو فقر ازچهره شهرها و روستاهای ایران اسلامی کام کارگزاران نظام اسلامی و مردم فهیم این مرزو بوم شیرین گردد و براستی وجود این تعداد فقیر بیکار زیبنده نظام مقدس ما نیست، نظامی که از سرچشمه زلال اسلام نبوی و حکومت بی همتای علوی نشأت گرفته و منادی عدالت و پاسداری از کرامت انسان در جهان کنونی است، بدیهی است سامان دهی به وضع این قشر کثیر کار آسانی نیست اما ممکن است، البته با مطالعه همه جانبه، برنامه ریزی دقیق و اجرای درست برنامه‌ها، گواه صادق این ادعا عملکرد خوب کمیته امداد حضرت امام خمینی(ره) در امرکارآفرینی و توسعه اشتغال مددجویان طی سالهای اخیر بویژه دو برنامه پنجساله سوم و چهارم توسعه کشور است. اگرچه مشکل فقرای بیکار ظاهرا" پیچیده و غامض است اما هر مشکلی راه حلی دارد، اجازه فرمایید مرور کوتاهی بر وضعیت آماری اقشار تحت پوشش داشته باشیم سپس راه حل مورد نظر را تقدیم حضور حضرتعالی نماییم.

ب- تعداد و ترکیب  جمعیتی اقشار تحت پوشش

 این نهاد در چارچوب وظایف تعیین شده در اساسنامه و مأموریت محوله از طرف دولت محترم اقشار مختلفی را تحت پوشش قرار داده که ترکیب آن را روستاییان سالمند (افراد بالاتر از شصت سال) مردان و زنان مستمند، خانواده زندانیان، زنان سرپرست خانوار، ایتام، در راه ماندگان و آسیب دیدگان از حوادث و سوانح تشکیل می‌دهند، براساس آخرین گزارش آماری منتشره (گزارش آماری امداد سال1387) تعداد کل خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) 1891232 خانوار با جمعیت 4619028 نفر گزارش شده که از این تعداد 711365 خانوار مشمول طرح شهید رجایی 1179867 خانوار مددجوی عادی هستند، ضمناً قریب یک صد هزار (100000) نفر نیز بصورت موردی فقط از خدمات اشتغال و خودکفایی کمیته امداد استفاده می‌کنند.

جدول شماره یک - ترکیب جمعیت برحسب علت تحت پوشش قرارگرفتن

ردیف	علت تحت حمایت قرارگرفتن	تعداد خانوار	درصد
1	فوت سرپرست	520373	51/27
2	متارکه ـ طلاق یامفقودی سرپرست	139958	40/7
3	از کار افتادگی سرپرست	264748	99/13
4	معلولیت سرپرست	18223	96/0
5	بیماری سرپرست	160995	51/8
6	بد سرپرستی	4794	25/0
7	طرح شهید رجایی	711365	61/37
8	سایر موارد	70776	74/3
جمع		1891232	100

 ج – ترکیب سنی  اقشار تحت پوشش:

افراد تحت پوشش در گروه های سنی مختلفی قرار دارند و هرگروه هم شرایط و نیازهای خاصی دارند که باید خدمت رسانی به آن اقشار براساس ضرورت و با اولویت میزان اثربخشی انجام شود. باید در برنامه‌های توانمند سازی بعد از سلامت جسم و روان، ارتقاء سطح علمی، دانش فنی و مهارت های حرفه ای نیازمندان در اولویت قرار گیرد و پس از آن توانمند سازی اقتصادی و رفاه خانواده از اهمیت بیشتری برخوردار است. علاوه برآن در برنامه‌های توانمندسازی باید به گروه سنی اعضای خانوار توجه کافی مبذول گردد و به هرگروه متناسب شرایط و وضعیت آنها خدمت رسانی شود به همین جهت در جدول زیر افراد تحت پوشش برحسب گروه سنی دسته بندی گردیده تا برنامه‌ریزی متناسب با نیاز هرگروه انجام شود.

جدول شماره دو - ترکیب جمعیت برحسب نوع مددجویی و گروه سنی

گروه سنی	طرح شهید رجایی	مددجویان عادی	جمع	درصد
کمتر از شش  سال	9541	95020	104561	2/2
شش  تا هجده  سال	207062	880850	1087912	6/23
نوزده تا شصت سال	461487	1506762	1968249	6/42
بیشتر از شصت سال	888676	569630	1458306	6/31
جمع	1566766	3052262	4619028	100

 در واقع از نظر سنی تعداد 1968249 نفر معادل 6/42 درصد از این جمعیت می‌توانند فعال باشند براساس بررسی‌های انجام شده در این گروه پس از جداسازی افراد ناتوان، دانشجویان و شاغلین، جمعیت مستعد برای اشتغال در فعالیت‌های مختلف اقتصادی قریب به 770819 نفر معادل هفده درصد (17%) از مددجویان تحت پوشش است. البته این رقم بدون احتساب آمار فرزندان در حال تحصیل و فارغ التحصیل مددجویان می‌باشد.

د - وضعیت اقتصادی مددجویان:

مددجویان تحت پوشش امداد عموماً از اقشار بی سواد و یا کم سواد جامعه هستند که از دانش فنی و مهارت کافی برخوردار نیستند و از نظر بنیه مالی و تواناییهای جسمی و ذهنی نیز در درجات متفاوت قرار دارند، اگر بدترین وضعیت را صفر و بهترین را صد فرض نماییم این گروه در یک طیف گسترده‌ای از صفر تا صد قرار دارند و از نظر گروه بندی اقتصادی در دهکهای پایین جامعه قرار می‌گیرند. این افراد به علت فقر اقتصادی در تعاملات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی حضور نداشته و از این جهت در فقر و محرومیت بیشتری به سرمی‌برند، البته نوع و میزان محرومیت و همچنین نیازهای اساسی آنها در مناطق مختلف متفاوت است که میزان شدت و ضعف آن با تغییر شرایط حاکم بر منطقه و میزان تأثیر گذاری عوامل فقرزا تغییر می‌کند، بطورکلی مشکلات اصلی مددجویان بویژه جوانان، اشتغال و کسب درآمد از این طریق است که باید مساعدت های لازم بعمل آید.

بخش دوم -  فرضیه درآمد و هزینه خانوار ها

طبق مصوبه شورای عالی کار حداقل دستمزد ماهانه کارگران مجرد 2835200 ریال و کارگران متأهل با سه فرزند حدود 3500000 ریال می باشد. اگر این مبلغ را بعنوان خط فقر بپذیریم حداقل نیاز ماهانه هر خانوار برای گذران زندگی سه میلیون و پانصد هزار ریال برآورد می‌‌گردد. پس اگر یک خانوار بخواهد حداقل مایحتاج زندگی خود را تأمین نماید لازم است درآمدی معادل حداقل‌‌های تعیین شده داشته باشد، اگر کسری درآمد از هزینه را بعنوان شکاف فقر بپذیریم، شکاف فقر در خانوارهای تحت پوشش عبارت است از تفاوت پرداخت کمیته امداد به مددجویان تا سقف حداقل دستمزد تعیین شده توسط شورایعالی کار که مبلغ کسری برای کل مددجویان از محاسبات زیر بدست می‌آید.

الف- شکاف فقر در خانواده‌‌های تحت پوشش

براساس بررسی‌‌های انجام شده اکثریت مددجویان تحت پوشش امداد را خانواده‌‌های محروم تشکیل می‌‌دهند که هیچ درآمدی ندارند. در چنین شرایطی شکاف فقر در حداکثر است و خانواده‌‌های مورد اشاره در فقر کامل به سرمی برند. اگر کمک‌های امداد به مددجویان را ملاک محاسبه قرار داده و بیشترین پرداخت به مددجویان را مد نظر قرار دهیم. دریافتی یک مددجوی دارای سه فرزند ششصد هزار ریال (60 هزارتومان) می‌باشد که با فرض تحقق سایر کمک‌ها اعم از نقدی و غیرنقدی شاید به یک میلیون ریال برسد (که نمی‌رسد و در حقیقت خیلی کمتر از این مبلغ است)، با این حساب کسری دریافتی هر خانواده نسبت به هزینه زندگی تاسقف تعیین شده (حداقل دستمزد در سال 1388) بیش از دو میلیون و پانصد هزار (2500000) ریال می‌باشد. در واقع شکاف فقر در این خانواده‌ها ماهانه بیش از دو میلیون و پانصد هزار (2500000) ریال است.

ب-کسری اعتبار برای تعدیل دریافتی مددجویان تاسطح حداقل دستمزد یک کارگر ساده

اگر فرضیه بالا را بپذیریم با یک محاسبه ساده می توان کسری اعتبار برای تعدیل دریافتی مددجویان تا سطح حداقل دستمزد یک کارگر ساده در ماه و سال را مشخص نمود.

 

کسری سالانه یک خانواده	000/000/30=000/500/2*12
کسری اعتبار سالانه خانواده های تحت پوشش	000/000/960/736/56 = 232/891/1 * 000/000/30
یک میلیون خانواده فقیر متقاضی کمک (موردی)	000/000/000/000/42=12* 000 /500/3*000/000/1
جمع	000/000/960/736/98

اگر فقرای غیر تحت پوشش ( پشت نوبت ) را یک میلیون خانوار فرض کنیم ( که بیشتر است ) جمع کسری اعتبار سالانه برای مددجویان تحت پوشش و غیر تحت پوشش مبلغ ( 98736 ) میلیارد ریال می‌باشد، اگر قرار باشد این روش ادامه یابد ( حداقل یک دوره ده ساله ) مبلغ اعتبار مورد نیاز (987360) میلیارد ریال است درصورتی که این دوره به بیست سال یا بیشتر افزایش یابد ارقام چند برابر می شود درصورتی که اعتبار مورد نیاز سایر نهادهای حمایتی را به آن اضافه کنید، اعتبار مورد نیاز سرسام آور می‌شود، البته این محاسبات با نرخ ثابت سال 1388 انجام شده اگر تورم سالانه به آن اضافه شود ارقام نجومی می‌شود. با این توصیف اولین سؤال این است که  پایان این  بیراهه کجاست، کدام نهاد یا ارگانی مسئول تأمین این اعتبار است ؟ از چه طریق باید تأمین شود؟ آیا راه بهتری نیست ؟ قطعاً راه بهتری وجود دارد. در بندهای ذیل به چند راهکار منطقی و یک راهکار اصولی اشاره شده که باهم مرور می‌کنم البته باید توجه داشت که همیشه راه‌های بهتری وجود دارد .

ج- راهکارهای تأمین کسری مایحتاج زندگی مددجویان (پرکردن شکاف فقر)

برای پرکردن شکاف فقر چهار راهکار منطقی به شرح زیر متصور است :

راهکار اول- دولت کسری حد‌اقل نیاز محرومین را از محل درآمدهای عمومی تأمین نماید.

راهکار دوم- از محل کمک‌‌های مردمی تأمین گردد.

راهکار سوم- ازطریق سازمانهای بین المللی تأمین شود.

راهکار چهارم- مشارکت چهار جانبه (دولت ـ مردم ـ امداد ـ مددجو) در این راهکار هدف با فراهم کردن زمینه اشتغال و فعالیت مددجو در عرصه اقتصادی تحقق می‌یابد.

راهکار اول- دولت حداقل نیازها را از محل درآمدهای عمومی تأمین نماید

طبق اصل 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دولت مکلف است از محل درآمدهای عمومی و مشارکت‌‌های مردمی برخورداری از تأمین اجتماعی شامل بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، درماندگی، حوادث و سوانح و نیاز به خدمات بهداشتی، ‏درمانی ‏و مراقبتهای پزشکی را برای همگان تأمین نماید. اگر چه دولت موظف است این خدمات را ارایه نماید. ولی تجربه سالهای گذشته نشان می‌دهد که دولت به تنهایی قادر به حل این مشکل نبوده و در آینده هم توان این بار سنگین را ندارد، بطور کلی نباید از دولت انتظار داشت که این هزینه سنگین را به تنهایی بپردازد. پس راهکار پرداخت همه هزینه‌ها از طرف دولت مردود است.

 

راهکار دوم - تأمین نیاز محرومین از محل کمک‌‌های مردمی

شرع مقدس اسلام درخصوص ایتام و رسیدگی به محرومان سفارش بسیاری نموده و این امر خداپسند همیشه مورد توجه متدینین و خیراندیشان جامعه بوده و این توجه، آثار و برکات بسیاری داشته که بطور نمونه می‌‌توان به موقوفات و مؤسسات خیریه بسیار اشاره داشت که اولین آن بدست مبارک مولای متقیان و امیر مومنان حضرت علی(ع) ایجاد و این شجره طیبه توسط پیروان آن امام همام و امت خداجوی آبیاری شد و امروز ثمره شیرین آن در اختیار محرومان است و این راه همیشه پر رهرو و مطمئن بوده است و باید در این جهت تلاش مضاعف داشت و از همه امکانات بالقوه و بالفعل موجود اعم از کمکهای مردمی و امکانات منطقه‌‌ای برای رفع محرومیت استفاده نمود، ولی در شرایط موجود حتی در پنج سال آینده تصور رفع مشکل اساسی فقرا و محرومان از طریق کمکهای مردمی انتظار بی حاصل است.

راهکار سوم- از طریق سازمانهای بین المللی تأمین شود.

راهکار سوم درخواست کمکهای انسان دوستانه از کشورهای ثروتمند و سازمانهای بین‌المللی است که دولت و ملت باسخاوت ایران این راهکار را ناصواب و در شأن خود نمی‌دانند. در هرحال این راهکار نیز مردود است.

 ملاحظه می‌فرمایید که هر سه راهکار مورد اشاره به جهت غیر اصولی و دست یافتنی نبودن، مردود می‌باشد پس راهکار منطقی و اصولی کدام است تجربه چند ساله ما در توانمند سازی بهره‌گیری از سه رکن اصلی ( دولت ـ مردم ـ امداد) بصورت مشارکت چهار جانبه با حضور فعال مددجو را تایید می نماید.

راهکار چهارم- مشارکت چهار جانبه (دولت - مردم - امداد- مددجو)

در راهکار چهارم یک مشارکت چهار جانبه (دولت ـ مردم ـ امداد ـ مددجو) موتور اصلی تحرک و ساماندهی به وضعیت اقتصادی خانواده‌های نیازمند در نظر گرفته شده است که با محوریت اشتغال و کسب درآمد از طریق فعالیتهای اقتصادی تحقق می‌یابد. این راهکار از جهات مختلف سازنده و ثمر بخش است.

بخش سوم –  استعداد  و توان مددجویان 

همانطوری که استحضار دارید پس از پیروزی انقلاب اسلامی ملت ایران اقدامات زیادی جهت کاهش فقر صورت گرفته بخصوص در برنامه‌‌های سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، توسط دولت محترم و دستگاه‌‌های حمایتی اقدامات بسیار ارزشمندی در جهت افزایش درآمد مددجویان از طریق ایجاد زمینه کسب کار صورت گرفته که آثار آن کاملاً مشهود است بطور نمونه ایجاد بیش از پانصد و بیست هزار فرصت شغلی برای مددجویان کمیته امداد که در افزایش درآمد خانواده‌های تحت پوشش بسیار مفید و کارساز بوده است. ولی کافی نیست با توجه به کثرت مددجویان و فقر شدید حاکم بر این خانوادها لازم است اقدام مؤثرتری انجام شود، بسیاری از مددجویان استعداد خودکفایی دارند، گواه این مطلب نتیجه طرح شناسایی مددجویان مستعد در بیست دو استان کشور است یافته‌های این مطالعات نشان می‌دهد بیش از هفتصد هزار نفر از مددجویان تحت پوشش این نهاد استعداد و توان فعالیت در عرصه اقتصاد و سازندگی کشور را دارند.

پیشنهاد اینجانب:

1-  همانطوری که اشاره شد در بررسیهای انجام شده تعداد مددجویان مستعد در جامعه تحت پوشش هفتصد هفتاد هزار ( 770000) نفر برآورد گردیده، اگر متوسط سرانه ایجاد هر فرصت شغلی (با شاخص‌های کمیته امداد) مبلغ دویست (200)میلیون ریال در نظرگرفته شود، با این حساب برای ایجاد هفتصد و هفتاد هزار فرصت شغلی جدید به مبلغ  یکصد و پنجاه و چهار هزار (154) میلیاد ریال اعتبار نیاز است. که باید طی پنج سال تأمین گردد پیشنهاد صواب آن است که دولت و مجلس محترم هرسال یک پنجم این اعتبار را به صندوق حمایت از اشتغال نیازمندان کمک نماید و کمیته امداد در یک طرح ضربتی زمینه اشتغال خودکفایی و در نهایت خروج این قشر عظیم مصرف کننده را از پوشش حمایتی فراهم سازد. بنحوی که در آینده نزدیک پرداخت‌های نقدی بصورت (مستمر ) فقط برای سالمندان و  افراد ناتوان جسمی صورت پذیرد، از مزایای این طرح توانمند سازی مددجویان تا مرز خودکفایی در واقع تبدیل یک قشر کثیر گرفتار و مصرف کننده به یک جامعه شاداب و تولیدکننده، افزایش تولید، رونق اقتصاد، رشد اقتصادی خانوارها، افزایش تولید ناخالص ملی و صدها مزایای دیگر که در این مکتوب مجال شرح آن نیست از همه مهمتر قطع پرداخت‌های مستمری ماهانه (پرداخت‌های نقدی بلاعوض ) که حقیقتاً بار سنگینی است بردوش دولت.

بخش چهارم- دست آوردهای مورد انتظار 

نتیجه ارزیابی طرح آزمایشی برنامه اشتغال و خودکفایی مددجویان در چهارم مؤید آن است که اجرای طرحهای خودکفایی علاوه بر افزایش توان مالی مددجویان بر عوامل بسیاری تأثیرگذار بوده که آثار و نتایج مختلف آن کاملاً ملموس است. از جمله آثار مثبت این اقدامات ، ایجاد فرهنگ کار و تلاش، خود باوری و خود اتکایی در بین افراد و خانواده‌‌های تحت ‌پوشش امداد بوده است که شادابی و امید به آینده بهتر را در مجریان و خانواده‌‌‌های آنها بوجود آورده است، البته آثار اجتماعی این برنامه، اعتبار و اعتماد بیشتری برای مددجویان به همراه داشته، اجرای این طرح علاوه بر اشتغال و ارتقاء توان اقتصاد خانوادها باعث آبادانی و توسعه اجتماعی روستاها و رونق اقتصادی منطقه گردیده البته نقش این قشر کثیر تولید کننده در رشد تولید ناخالص ملی و آثار آن در اقتصاد کشور از دید صاحب نظران اقتصادی پوشیده نیست. با این پیشینه درخشان امید است در سالهای آتی مردم عزیز و مسئولین محترم در سراسر کشور شاهد شکوفایی بیشتری باشند، و دست آوردهای مورد انتظار از جمله موارد زیر بنحو مطلوب تحقق یابد.

1- آثار فردی

1- 1- ایجاد اعتماد به نفس و خودباوری.

2-1- افزایش روحی و توانایی بیشتری برای اداره امور زندگی خود.

3-1-  ایجاد روحیه تعاون و همکاری بیشتر.

4- 1- ایجاد زمینه مناسب برای شکوفایی افکار و استعدادها نهفته مددجویان.

2- آثار اجتماعی

براساس تحقیقات انجام شده در چهار استان و نظرسنجی از سایر استانهای کشور، آثار اجتماعی اجرای این طرحها کمتر از آثار اقتصادی آن نبوده بطوریکه در بسیاری از موارد نتیجه ارزیابی اهمیت آثار اقتصادی را نسبت به آثار فردی و اجتماعی کم رنگتر و در اولویت بعدی قرار داده است. انتظار این است در برنامه پنجم در بخش اجتماعی شاهد دست آوردهای زیر باشیم.

1- 2- خروج افرد از حالت انزوا و گوشه‌‌گیری.

2-2-  ایجاد احساس خودباوری و اعتماد به نفس در خانواده مددجو.

3-2-  کسب موقعیت مطلوب‌‌تر اجتماعی نسبت به سایر مددجویان.

4- 2- کسب اعتبار اجتماعی بیشتر.

5- 2- تبدیل این قشر مصرف کننده صرف به نیروهای مولد.

6- 2- کاهش ناهنجاری‌‌های اجتماعی در بین خانواده‌ها.

7- 2- جلوگیری از مهاجرت‌‌های بی‌‌رویه.

3 -  آثار اقتصادی

بررسی‌های انجام شـده توسط دفتـر نظارت و ارزشیابی حوزه معاونـت اشتغال و خودکفایی نشان می‌دهد مددجویان پس از اشتغال از وضعیت اقتصادی بهتری برخوردار شده‌اند، محقق با استناد به تحقیق انجام شده توسط تعـدادی از اساتید گروه اقتصـاد دانشگاه که در همین زمینه انجام گرفته است به این نتیجه رسیده‌ که مددجویان تحت‌پوشش بخش اشتغال و خودکفایی امداد با تلاش از خط فقر مطلق گذشته و به سطح اقتصادی مطلوب رسیده‌اند، محقق در بخش دیـگری به آثار اقتصادی طرحهای اشتغال پرداخته و اثبات مـی‌نماید مددجویانی که در اجرای طرح‌های اشتغال شرکت داشته‌اند از وضعیت اقتصادی بهتری برخوردارند و توان اقتصادی این گروه نسبت به سایر مددجویان بطور متوسط 69% بالاتر است. بسیاری از این مددجویان علاوه بر افزایش دارایی‌های ثابت و جاری به درآمد کافی رسیده‌اند و از امداد مستمری دریافت نمی‌نمایند. این گروه عموماً شاداب، با روحیـه و پرتلاشند و بخوبـی جایگاه واقعی خود را در جامعه بدست آورده‌اند. از همه مهم‌تر اینکه با ورود مصرف کننده دیروز به جمع تولید کنندگان امروز چرخه اقتصاد کشور تقویت و تولید ناخالص ملی افزایش می‌یابد، مهمترین آثار اقتصـادی طرحهای اشتغـال و خودکفـایی اجرا شده عبارتند از :

1-3- با اجرای طرحهای خودکفایی کمبود درآمدی مددجو از این طریق تأمین و مددجو از یک زندگی عادی برخوردار شود و فشار جهت افزایش مستمریهای نقدی از طرف مددجو و اطرافیان وی کاهش یابد، بدیهی است که هر چقدر مددجو برای بهتر شدن معیشت و شرایط زندگی خود تلاش کند به همان نسبت از بار مالی دولت کاسته شده و امکان خدمت به سایر نیازمندان را فراهم می‌‌نماید حتی اگر این طرح به خودکفایی کامل هم ختم نگردد.

2-3- اجرای طرحهای خودکفایی باعث ارتقاء سطح زندگی مددجو شده و این تغییر، امکان معیشت بهتری را برای وی و خانواده تحت تکفل او فراهم نماید.

3-3- ایجاد انگیزه در خانواده مددجو و سایرین برای کار و تلاش در جهت کسب درآمد بیشتر، اهمیت این طرحها را دو چندان نموده است.

4-3- نهایتاً این امکان برای امداد فراهم گردیده تا تعـدادی از خانواده‌‌های مستعد که بــه خودکفایی دست یافته‌‌اند و بدون اینکه در روحیه و شرایط زندگی آنها خللی وارد گردد به تدریج نسبت به کاهش و قطع حمایت‌‌های خود اقدام و به این ترتیب نیازمند دیگری را تحت ‌‌حمایت قرار دهند.

5-3- اجـرای این طرحهـا موجب گردیده یک جامعه کاملاً مصرفـی به یک جامعـه مولد تبدیل شود و از این طریق در تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی اثرگذار باشد.

4 - آثار فرهنگی  

با توجه به ابعاد مختلف فقـر در خانواده‌‌های مددجــو از جمله فقـر فرهنگــی که طبیعتاً فقــر اقتصادی را نیز در پـی دارد، خودکفایی فـرد از بعد اقتصادی بـدون رفع محرومیت فرهنگی بسیار مشکل بنظر می‌‌رسد و به همین ترتیب رشد فرهنگی بدون رفع تنگناهای اقتصادی میسر نمی‌‌باشد لذا آموزش و افزایش توان فکری و مهارت‌های حرفه‌‌ای مددجویان مورد توجه قرار گرفته و همزمان با اجرای طرح در این بعد نیز تلاش فراوانی صورت پذیرفته تا ضمن افزایش توان اقتصادی، مهارت و آگاهی‌‌های اجتماعی و فرهنگ عمومی مددجو و خانواده وی افزایش یابد.

در بررسی‌‌های انجام شده مشخص گردید که علاوه بر ارتقاء مهارت فنی و حرفه‌‌ای، افزایش سطح آگاهی‌‌های اجتماعی و فرهنگ عمومی مددجویان در رشد اقتصادی و خودکفایی آنها بسیار مؤثر بوده و در مواردی که به این مهم ( افزایش مهارت فنی و موازی با آن افزایش آگاهی‌‌های اجتماعی و فرهنگ عمومی فرد و خانواده ) توجه کافی نشده حاصل تلاش مددجو و مددکار رضایت بخش نبوده است که لازم است تقویت شود.

مواردی هم دیده شده که فرد یا خانواده‌‌ای به خودکفایی اقتصادی دست یافته، ولی به جهت عدم دریافت دقیق آداب معاملات و فرهنگ حرفه‌ای قادر به حفظ موقعیت جدید نبوده است در این برنامه تفکر و تکامل بیشتر مدنظر قرار گرفته که دست آوردهای بهتری مورد انتظار است.

در خاتمه از هدایت‌های شورای محترم مرکزی و حمایت‌های بی‌دریغ مقام محترم سرپرستی و تلاش بی‌وقفه همکاران ستادی و اجرایی در سراسر کشور تشکر و قدردانی می‌نماید و از درگاه خداوند متعال آرزوی توفیق روزافزون برای دولت خدمتگزار، سلامتی و طول عمر برای رهبر فرزانه انقلاب را مسئلت می‌نمایم.

 

و من‌ا... التوفیق

عزت‌اله قائدی